Altenase Molendag en jubileumfeest De Twee Gebroeders

Feestelijke molendag 1 oktober 2022

Op zaterdag 1 oktober aanstaande wordt er weer een Altenase Molendag georganiseerd. Alle molens in onze gemeente zullen deze dag draaien en te bezoeken zijn. Op deze speciale dag viert ook Korenmolen ‘De Twee Gebroeders’ zijn 150e verjaardag.

De molen werd gebouwd in 1872, kende een roerige geschiedenis, en is sinds 2017 weer volop in bedrijf voor het malen van biologisch meel. Op de jubileumdag zullen er allerhande activiteiten in en rond de molen plaatsvinden, en in de loop van de middag is er een korte ceremonie gepland waarbij de molen opnieuw in bedrijf zal worden gesteld.

De afgelopen vijf jaar is de molen inwendig namelijk weer helemaal op zijn oude taak ingericht, en afgelopen voorjaar werd de molen nog voorzien van twee zogenaamde fokwieken zodat er met minder wind gemalen kan worden. Ook bestaat het Gilde van Vrijwillige Molenaars vijftig jaar, en ook hieraan zal aandacht worden besteed. Dat verdient een feestje! Bij een feest hoort ook een cadeau, ook dit zal gedurende deze dag worden onthuld.

Vanaf 10 uur is de molen geopend, is er een fotospeurtocht door de molen, een fototentoonstelling, een springkussen en trampoline voor de kinderen, in de molen zijn er rondleidingen door de molenaars en verhalenvertellers, er is een hapje en een drankje, en na de openingsceremonie aan het eind van de middag zal de Dussense blaaskapel De Blaosmiesen nog voor en vrolijke noot zorgen.

Zaterdag 1 oktober, 10.00-18.00 uur, Maasdijk 28 te Wijk en Aalburg. Verzocht wordt om indien mogelijk te voet of met de fiets te komen, of anders de auto in het dorp of aan de Wijkse Bol te parkeren en het laatste stukje te lopen. Op de dijk bij de molen geldt namelijk vanwege de verwachte drukte en de verkeersveiligheid een tijdelijk parkeerverbod.

Opnieuw rouwstand

In Memoriam Erick van den Hoek

Op 3 december 2021 is na een kort maar hevig ziekbed Erick van den Hoek overleden, vrijwillig molenaar van de Uitwijkse Molen te Sleeuwijk. Alle molens van onze molenstichting hebben als laatste eerbetoon hun wieken in de rouwstand gezet.

Het molenvuurtje brandde bij Erick al op jonge leeftijd. In het Rijnland, de streek waar hij opgroeide, werd zijn nieuwsgierigheid door de vele watermolens in het landschap aangewakkerd. Toen er in de jaren ’70 van de vorige eeuw een opleiding voor vrijwillig molenaar in het leven werd geroepen, behaalde hij al vlug zijn getuigschrift. Na een periode diverse molens in het Rijnland te hebben bemalen, waarbij de onderste middelmolen van de enigste viergang ter wereld in Zevenhuizen het hoogtepunt vormde, liep het leven anders en doofde het molenvuur tijdelijk.

Via diverse omzwervingen kwam Erick in het Land van Heusden en Altena terecht, en werd eerst voor een periode de vrijwillige havenmeester van de historische haven in Woudrichem. Maar het molenbloed kruipt waar het niet gaan kan, de watermolens in de Uppelse polder deden het nog smeulende vuurtje ontbranden. Na de grote restauraties die beide Uppelse molens tien jaar geleden ondergingen, werd Erick molenaar van de Uitwijkse Molen.

De molen was weer veelvuldig in bedrijf te zien, de omgeving werd natuurlijk ingericht, en er kwamen bijenkasten in het veld voor de enige echte Uitwijkse Molenhoning. Daarnaast werd er veel geklust en gewerkt aan de renovatie van het Uppelse gemaaltje, het gebouwtje tussen de twee molens in.

Daarnaast was Erick erg nieuwsgierig naar het korenmolenaarsvak, na zoveel jaren water te hebben gemalen. Een opleiding bij het Ambachtelijk Korenmolenaarsgilde werd in gang gezet, en Erick stond mede aan de wieg van de revival die de Aalburgse korenmolen heeft beleefd naar een compleet bedrijfsvaardige bakkerskorenmolen.

Nog zoveel plannen, nog zoveel ideeën, zoveel gedaan en zoveel betekend, we zijn Erick hier erg dankbaar voor en wij zullen hem missen. Wij wensen alle nabestaanden veel sterkte.

In Memoriam

In Memoriam Bastiaan Snoek

Met verslagenheid heeft het bestuur van de Molenstichting kennis genomen van het bericht dat haar voorzitter Bastiaan Snoek op 13 augustus 2021 is overleden. Vanaf 2005 was hij voorzitter van de Molenstichting Het Land van Heusden en Altena.

Met grote waardering denken wij aan zijn inzet en betrokkenheid bij de Molenstichting.

Onder zijn voorzitterschap zijn diverse grote molenrestauraties uitgevoerd in de gemeente Altena. Genoemd moeten dan worden:

-Restauratie Zuid-Hollandse Molen ((2008-2009)

-Restauratie Noordeveldse Molen (2014)

-Restauratie De Oude Doorn (2010-2013)

-Restauratie molen de Hoop.(2009-2013)

-Restauratie Zandwijkse molen (2008-2012)

-Restauratie Uitwijkse molen (2008-2012)

-Restauraties molen de Vervoorne polder (2010-2013 en 2021)

-Restauratie De Twee Gebroeders (2010-2011)

Zijn bestuurlijke kennis en ervaring waren daarbij van groot belang. Wij herinneren hem als een markante persoonlijkheid, gedreven en integer.  Helaas heeft hij zijn laatste bestuursperiode (tot 1-1-2022) niet meer kunnen voltooien.

Onze gedachten gaan uit naar zijn echtgenote, kinderen, overige nabestaanden en vrienden. Wij wensen hen sterkte met het verwerken van dit verlies.

Bestuur en molenaars van de Molenstichting Het Land van Heusden en Altena.

Restauratie Vervoornemolen gestart

Roeden en staart verwijderd

Woensdag 25 november is de restauratie van de Vervoorne Molen te Werkendam gestart. Staart en roeden zijn door molenmaker Straver uit Almkerk gestreken. De kap zal later ook nog van de molen worden verwijderd als er voldoende ruimte is gemaakt. In afwachting daarvan zal nu eerst gestart worden met het vernieuwen van de fundering.

Nieuwe spil voor De Hoop

De ‘koning’ te rijk!

In september is in korenmolen ‘De Hoop’ te Veen de koningspil vervangen. Begin dit jaar constateerde molenmaker Straver tijdens reguliere onderhoudswerkzaamheden dat de oude spil nu definitief aan vervanging toe was. Deze was ooit al eens gespalkt met houten planken (al vóór 1868 getuige een stukje beschildering), en had niet voldoende stevigheid meer voor zijn belangrijke taak, namelijk het aandrijven van de molenstenen. De molenaar merkte dat de molen de laatste jaren hoe langer hoe meer begon te horten en te stoten tijdens het malen, nu kwam de oorzaak aan het licht. Gelukkig werd er snel tot vervangingen besloten en ook werd een geschikte Douglas balk gevonden, 45 x 45 cm dik en 5,40 m lang.

Nadat met veel precisiewerk, takels, en veel passen en meten de oude spil uit de molen werd verwijderd, bleek dat deze inwendig geheel door de midden was gespleten. Vervolgens kon de nieuwe spil in de werkplaats te Almkerk worden afgewerkt en daarna naar Veen worden gebracht. Daar kon de klus van enkele dagen daarvoor in omgekeerde volgorde weer worden afgewerkt, namelijk de nieuwe spil op zijn plaats brengen.

Nadat de klus was geklaard en alle wielen weer netjes gespoord waren kon de molen weer als van oud op de wind malen. Een verademing voor de molenaar, die het net juist ontzettend druk had door de sterk toegenomen vraag naar molenmeel en molenbloem door de Corona crisis. Gelukkig is er in ‘De Hoop’ ook een elektrische maalstoel die het werk tijdelijk kon opvangen, maar uiteraard malen de molenaars het liefste op de wind! Dankzij deze herstelling kan dat nu weer volop.

Molenstichting ontvangt geld voor groot onderhoud

De Molenstichting Het Land van Heusden en Altena is verheugd te kunnen melden dat door diverse bijdragen voor twee molens de financiële middelen rond zijn gekomen voor het groot onderhoud. Het gaat om de Vervoorne Molen te Werkendam en de Zandwijkse Molen te Uppel / Almkerk.

Vervoorne Molen

Af en toe komen er ook grote onderhoudswerken aan de orde die de Stichting niet kan bekostigen uit de reguliere inkomsten. Zo is enkele jaren geleden gebleken dat de fundering van Vervoorne poldermolen nabij Werkendam is verzakt. Voor het behoud en in werking houden van de molen is daarom een funderingsherstel noodzakelijk. Het bestuur van de Stichting heeft een herstelplan met kostenraming laten opstellen. Er is circa 350.000 euro nodig om dit plan uit te voeren. In het afgelopen jaar zijn bij overheden en fondsen verzoeken ingediend om financieel  bij te dragen. Het bestuur is erg verheugd te kunnen meedelen dat er inmiddels voldoende gelden zijn ontvangen of toegezegd.

De Vervoorne Molen te Werkendam

De belangrijkste en grootste geldgever is de provincie Noord Brabant bij wie een aanvraag is gedaan om een bijdrage vanuit de provinciale subsidieregeling cultureel erfgoed Noord Brabant. Dit verzoek is eind vorig jaar reeds gehonoreerd en de Molenstichting ontvangt van de provincie maar liefst 70% !! van de geraamde kosten. De overige 30% kan worden bekostigd uit toezeggingen van de Vereniging de Hollandsche Molen, het Prins Bernhard Cultuurfonds en de gemeente Altena. Ook de Molenstichting zelf zal nog een bescheiden bedrag voor haar rekening nemen.  

De Vereniging De Hollandsche Molen beheert het  Molenfonds waarin geld wordt samengebracht voor het molenbehoud in Nederland. Uit dit fonds worden bijdragen toegekend voor projecten op het gebied van groot onderhoud. Het Molenfonds wordt thans voor het grootste deel gevuld met bijdragen van de BankGiro Loterij, de M.A.O.C. Gravin van Bylandt Stichting en het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap.

Zandwijkse Molen

Een tweede, overigens aanzienlijk minder omvangrijke groot onderhoudsklus betreft het vernieuwen van het rietdek van de ondertoren van de Zandwijkse Molen te Uppel / Almkerk. De kosten van deze werkzaamheden bedragen ruim € 36.000,00. De Molenstichting heeft hiervoor eveneens een bijdrage toegezegd gekregen vanuit het Molenfonds. De hoogte van deze bijdrage is 70% van de totale kosten. Het niet gesubsidieerde deel van de kosten kan de Molenstichting uit eigen middelen betalen. 

De Zandwijkse Molen te Uppel / Almkerk

De bijdragen van de diverse geldgevers maken het mogelijk dat genoemde onderhoudswerkzaamheden aan de Vervoorne Molen en de Zandwijkse Molen daadwerkelijk kunnen worden uitgevoerd. Het bestuur van de molenstichting dankt hen daarvoor uiteraard ten zeerste. Belangrijk cultureel erfgoed in de gemeente Altena kan  daarmee behouden blijven.

Het is de bedoeling dat in het najaar 2020 wordt gestart met de werkzaamheden. De werkzaamheden aan de Vervoorne Molen kosten het meeste tijd en zullen naar verwachting voor de zomer van 2021 zijn afgerond.

De Molenstichting Het Land van Heusden en Altena is eigenaar van negen historische windmolens (rijksmonumenten) in de gemeente Altena. Zes watermolens en drie korenmolens. Het doel van de Molenstichting is de in stand houding van de molens in goede maalvaardige staat. Door jaarlijks de vooraf opgestelde onderhoudsprogramma’s uit voeren kan dit doel worden bereikt. Het geld dat daarvoor nodig is wordt verkregen uit jaarlijkse bijdragen van het rijk, de provincie en de gemeente. Daarnaast ontvangt de Stichting ook gelden van de ”Vrienden van de molen” en soms eenmalige particuliere giften.

Bijzondere giften

Molenstichting krijgt twee bijzondere kunstwerken

De Molenstichting mocht onlangs twee bijzondere giften in natura ontvangen. Het betreft een model / replica van de Zandwijkse molen, en een ets van de Noordeveldse molen.

De replica van de Zandwijkse molen is heel gedetailleerd gemaakt waarbij alles werkend is uitgevoerd door Klaas van Sluis uit Nunspeet. De heer Van Sluis is onlangs overleden en de nabestaanden hebben de replica aan de Molenstichting geschonken.
De ets is geschonken door Robert Mouthaan uit Hank. Hij is gemaakt in 1980 (nr. 118/200) door de kunstenaar Han Warnawa.

De Stichting zoekt nog een passende locatie om beide giften te presenteren.

Nieuwe kammen Hankse molen

Nieuwe kammen in het bovenwiel van de Zuidhollandse Molen.

Begin april heeft molenmaker Kees Straver uit Almkerk samen met Bram van der Wiel het bovenwiel van de Zuidhollandse Molen in Hank voorzien van nieuwe kammen. De oude essen kammen waren geheel versleten en zijn vervangen door nieuwe exemplaren van de veel hardere en duurzamere houtsoort groenhart. Bij dit precisiewerkje kwamen Kees en Bram nog een mooie historische verrassing tegen, namelijk op één van de oude kammen stond nog het jaartal en de handtekening van de maker ervan. Deze waren gestoken in juni van het jaar 1946, door molenmaker J. Bos, eveneens uit Almkerk.

De oude kam van de handtekening van J. Bos uit 1946.

Vernieuwde website online

Met het einde van 2019 in zicht is het dan toch zo ver: de nieuwe website van de Molenstichting Het Land van Heusden en Altena is online. De komende periode zal de website nog verder worden aangevuld met nieuwe items en nieuws- en agendaberichten. Wij wensen u alvast veel lees- en kijkplezier!